วัยรุ่นที่เปลี่ยนพฤติกรรมแบบสุดขั้วควรสังเกตตรงไหน

การเข้าสู่ช่วงวัยรุ่นถือเป็นช่วงเวลาที่เต็มไปด้วยการเปลี่ยนแปลงทั้งในด้านร่างกายและจิตใจ สำหรับวัยรุ่นบางคน การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอาจเกิดขึ้นแบบสุดขั้ว ซึ่งบางครั้งอาจทำให้พ่อแม่หรือผู้ปกครองรู้สึกตกใจหรือไม่เข้าใจ สาเหตุของการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในวัยรุ่นสามารถเกิดจากหลายปัจจัย ทั้งจากการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมน ภาวะทางจิตใจ หรือแรงกดดันจากสังคมและสิ่งแวดล้อมต่างๆ

ดังนั้น การสังเกตพฤติกรรมของวัยรุ่นที่มีการเปลี่ยนแปลงแบบสุดขั้วเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้พ่อแม่หรือผู้ปกครองสามารถเข้าใจและให้ความช่วยเหลือได้ทันเวลา บทความนี้จะช่วยให้คุณรู้จักพฤติกรรมที่ควรสังเกตและวิธีการรับมือ

1. การเปลี่ยนแปลงในอารมณ์

วัยรุ่นมักมีการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ที่รุนแรง พวกเขาอาจรู้สึกหงุดหงิด โกรธ หรือเศร้าได้ง่ายๆ โดยที่ไม่มีสาเหตุชัดเจน บางครั้งอารมณ์ของวัยรุ่นอาจเปลี่ยนแปลงจากดีเป็นไม่ดีภายในเวลาเพียงไม่กี่นาที นี่คือผลจากการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมนที่เกิดขึ้นในช่วงวัยรุ่น ซึ่งเป็นช่วงที่ร่างกายกำลังเติบโตและพัฒนา

พฤติกรรมที่ควรสังเกต

• วัยรุ่นมีการเปลี่ยนแปลงอารมณ์ที่ฉับพลัน
• บางครั้งมีอารมณ์หดหู่หรือเศร้าใจโดยไม่มีเหตุผลชัดเจน
• โกรธง่ายหรือแสดงออกอย่างเกรี้ยวกราด

2. การแยกตัวออกจากครอบครัว

หนึ่งในพฤติกรรมที่พบได้บ่อยในวัยรุ่นคือการแยกตัวออกจากครอบครัว โดยเฉพาะการไม่ต้องการให้ความสนใจจากพ่อแม่หรือผู้ปกครอง พวกเขาอาจเริ่มมองหาความเป็นอิสระและต้องการพื้นที่ส่วนตัวมากขึ้น นี่เป็นสิ่งที่ธรรมชาติของวัยรุ่นมักจะมีการเปลี่ยนแปลงที่เห็นได้ชัด

พฤติกรรมที่ควรสังเกต

• วัยรุ่นไม่ต้องการพูดคุยหรือทำกิจกรรมร่วมกับครอบครัว
• มักจะแยกตัวออกจากครอบครัวและใช้เวลามากขึ้นกับเพื่อน
• ไม่เปิดเผยหรือแบ่งปันเรื่องราวส่วนตัวกับพ่อแม่

3. ความวิตกกังวลเกี่ยวกับภาพลักษณ์

การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายในช่วงวัยรุ่นทำให้วัยรุ่นมักจะรู้สึกกังวลเกี่ยวกับภาพลักษณ์ของตัวเอง ทั้งรูปร่าง หน้าตา และการได้รับการยอมรับจากผู้อื่น ความวิตกกังวลเกี่ยวกับภาพลักษณ์มักจะทำให้วัยรุ่นเปลี่ยนพฤติกรรมไปในทางที่เอาใจใส่ตัวเองมากขึ้น หรือในบางกรณีอาจทำให้เกิดปัญหาทางสุขภาพจิต เช่น ภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวล

พฤติกรรมที่ควรสังเกต

• เริ่มมีความกังวลเกี่ยวกับการดูแลตัวเองหรือการแต่งตัว
• อาจมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับการไม่พอใจในรูปร่างหรือภาพลักษณ์ของตน
• มีความพยายามทำสิ่งต่างๆ เพื่อได้รับการยอมรับจากกลุ่มเพื่อน

4. การทดลองสิ่งใหม่ๆ หรือพฤติกรรมที่เสี่ยง

วัยรุ่นมักจะมีความอยากทดลองสิ่งใหม่ๆ ซึ่งบางครั้งอาจนำไปสู่พฤติกรรมเสี่ยง เช่น การดื่มแอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่ หรือการลองใช้สารเสพติด การทดลองสิ่งเหล่านี้อาจเกิดจากการอยากรู้ อยากเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่ม หรือแม้กระทั่งการท้าทายขีดจำกัดของตัวเอง

พฤติกรรมที่ควรสังเกต

• วัยรุ่นเริ่มดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ หรือใช้สารเสพติด
• พยายามทำสิ่งที่เสี่ยงหรือไม่ปลอดภัยโดยไม่คำนึงถึงผลกระทบ
• มีการเปลี่ยนแปลงในพฤติกรรมการเรียนหรือการใช้เวลาอย่างไม่ปกติ

5. การมีความสัมพันธ์ที่ไม่สมดุล

วัยรุ่นมักจะเริ่มมีความสัมพันธ์กับเพื่อนหรือคู่รักในลักษณะที่มีความหมายมากขึ้น ความสัมพันธ์เหล่านี้อาจมีทั้งด้านบวกและด้านลบ บางครั้งวัยรุ่นอาจมีความสัมพันธ์ที่ไม่สมดุล เช่น ความสัมพันธ์ที่ทำให้เกิดความเครียดหรือความเจ็บปวดทางอารมณ์ ซึ่งอาจทำให้พวกเขาแสดงออกในลักษณะที่สุดขั้ว

พฤติกรรมที่ควรสังเกต

• วัยรุ่นเริ่มมีความสัมพันธ์กับคู่รักหรือเพื่อนที่มีผลกระทบทางอารมณ์
• ความสัมพันธ์เหล่านี้ทำให้พวกเขารู้สึกเครียดหรือไม่มั่นคง
• พฤติกรรมแสดงออกที่ขัดแย้งกับสิ่งที่ผู้ปกครองคาดหวัง

วิธีรับมือกับการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในวัยรุ่น

1. เปิดใจรับฟัง พยายามเข้าใจถึงเหตุผลที่ทำให้วัยรุ่นแสดงพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป อย่าตัดสินหรือพูดจากล่าวโทษ
2. ให้พื้นที่ส่วนตัว แม้ว่าการแยกตัวจากครอบครัวอาจทำให้คุณรู้สึกห่วงใย แต่การให้พื้นที่ส่วนตัวกับวัยรุ่นช่วยให้พวกเขารู้สึกเป็นอิสระและมีความมั่นใจ
3. การพูดคุยอย่างตรงไปตรงมา คุยกันอย่างเปิดเผยเกี่ยวกับความรู้สึกและสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตของพวกเขา เพื่อให้พวกเขารู้สึกได้ถึงการสนับสนุนจากครอบครัว
4. มองหาความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ หากคุณสังเกตเห็นว่าพฤติกรรมของวัยรุ่นมีความรุนแรงเกินไปและส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิต ควรพาไปพบผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้การดูแลที่เหมาะสม

เขียน/เรียบเรียง โดย: ClinicInsights.asia