10 เช็กลิสต์สัญญาณ Dead Inside หรือภาวะสิ้นยินดีที่ไม่ควรมองข้าม
หลายคนอาจเคยรู้สึกเหนื่อยล้า เบื่อหน่าย หรือหมดไฟ แต่ถ้ […]
แค่คิดถึงวันจันทร์ใจก็หนักเหมือนมีอะไรทับอยู่ รู้สึกไม่อยากลุกจากเตียงเพราะต้องไปเจอกับเพื่อนร่วมงานที่ชอบแขวะ หัวหน้าที่ไม่เคยรับฟัง หรือบรรยากาศที่ทำให้หายใจไม่ทั่วท้อง หากคุณกำลังเจอแบบนี้อยู่ คุณอาจกำลังเผชิญกับ Toxic ในที่ทำงาน ซึ่งไม่ได้ทำร้ายแค่การทำงาน Toxic Workplace เป็นสิ่งที่นักจิตวิทยามองว่าอันตรายพอ ๆ กับโรคภัยเรื้อรัง เพราะความเครียดที่สะสมทุกวันมีโอกาสพัฒนาไปสู่ภาวะหมดไฟ ภาวะซึมเศร้า หรือแม้กระทั่งการคิดสั้นได้
ทำไมที่ทำงานบางแห่งถึงเต็มไปด้วย Toxic
สภาพแวดล้อมในการทำงาน เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสุขภาพจิตมากที่สุด ไม่ว่าจะเป็นโครงสร้างองค์กร วัฒนธรรมของที่ทำงาน หรือบุคลิกของหัวหน้าและเพื่อนร่วมงาน ล้วนสามารถสร้างบรรยากาศที่เป็น Toxic ได้
ตัวอย่างที่พบได้บ่อย คือ
- หัวหน้าที่ใช้อำนาจเกินเหตุ
ใช้การตำหนิและกดดันแทนการให้กำลังใจ ไม่เปิดโอกาสให้ลูกทีมแสดงความคิดเห็น
- ระบบไม่ยุติธรรม
การเลื่อนตำแหน่งหรือการให้รางวัล ขึ้นอยู่กับการชอบส่วนตัว ไม่ใช่ผลงานจริง
- การสื่อสารที่เต็มไปด้วยการนินทา
เพื่อนร่วมงานบางคนชอบใช้การพูดลับหลังเพื่อสร้างความได้เปรียบ
- บรรยากาศเต็มไปด้วยความกลัว
พนักงานไม่กล้าแสดงความเห็น เพราะกลัวถูกตำหนิ
- ขาดการสนับสนุน
เมื่อมีปัญหากลับถูกปล่อยให้แก้เอง ทั้งที่ควรมีระบบช่วยเหลือ
สัญญาณที่บอกว่าคุณอาจอยู่ในที่ทำงานแบบ Toxic
บางครั้งเราคุ้นชินกับความเครียดจนไม่รู้ ว่ามันเริ่มเกินขีดจำกัดแล้ว หากคุณมีอาการเหล่านี้บ่อย ๆ อาจเป็นสัญญาณเตือนว่าอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่ดีต่อใจ
- รู้สึกเหนื่อยล้าแม้เพิ่งเริ่มงาน
- คิดเรื่องงานวนซ้ำตลอดเวลาแม้อยู่บ้าน จนนอนไม่หลับ
- เริ่มหมดแรงใจ ไม่อยากทำงานที่เคยรู้สึกสนุก
- หงุดหงิดง่ายหรือร้องไห้กับเรื่องเล็กน้อย
- ไม่อยากเข้าสังคมหรือเลี่ยงการพูดคุยกับเพื่อนร่วมงาน
- รู้สึกว่าชีวิตการทำงานไร้ค่าและไม่เห็นความหมาย
ผลเสียที่ตามมาจาก Toxic ในที่ทำงาน
ผลกระทบของความ Toxic ไม่ได้หยุดอยู่ที่ความรู้สึกแย่ชั่วครั้งชั่วคราว แต่สามารถลุกลามเป็นปัญหาใหญ่ในชีวิต
- ต่อสุขภาพจิต เสี่ยงภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล หรือหมดไฟ
- ต่อสุขภาพกาย เครียดเรื้อรังทำให้ภูมิคุ้มกันลดลง ป่วยง่าย เกิดอาการปวดหัว ไมเกรน หรือโรคกระเพาะ
- ต่อการทำงาน ขาดสมาธิ ประสิทธิภาพลดลง และเสี่ยงลาออกบ่อย
- ต่อความสัมพันธ์ส่วนตัว พกความเครียดกลับบ้าน ทำให้เกิดการทะเลาะกับครอบครัวหรือคนรัก
วิธีรับมือหากยังออกจากที่ทำงาน Toxic ไม่ได้
หลายคนอาจไม่สามารถลาออกได้ทันที เพราะภาระการเงินหรือข้อผูกมัดอื่น ๆ การหาวิธีดูแลตัวเองท่ามกลางสภาพแวดล้อมที่เป็น Toxic จึงสำคัญมาก
- แบ่งเวลาที่ชัดเจน
แยกเวลางานกับเวลาส่วนตัว อย่าให้เรื่องงานเข้ามารบกวนตลอด 24 ชั่วโมง
- หากิจกรรมคลายเครียด
ออกกำลังกาย เล่นดนตรี อ่านหนังสือ หรือทำกิจกรรมที่ทำให้ใจสงบ เพื่อชดเชยพลังที่เสียไป
- หาคนพูดคุย
การระบายกับเพื่อน ครอบครัว หรือผู้เชี่ยวชาญช่วยให้มองปัญหาได้ชัดขึ้นและไม่รู้สึกโดดเดี่ยว
- ดูแลร่างกายให้แข็งแรง
กินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ดื่มน้ำให้พอ และพักผ่อนให้เพียงพอ เพราะร่างกายที่แข็งแรงช่วยพยุงใจได้
- ไม่โทษตัวเองเกินไป
จำไว้ว่าไม่ใช่ทุกอย่างเป็นความผิดของคุณ แต่เป็นผลของสภาพแวดล้อมที่ Toxic
- วางแผนอนาคต
แม้จะยังออกไม่ได้ทันที แต่การค่อย ๆ เตรียมหางานใหม่หรือเสริมทักษะ จะทำให้คุณมีทางเลือกมากขึ้นในอนาคต
เมื่อควรขอความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญ
หากคุณเริ่มมีอาการดังนี้ ควรรีบปรึกษาแพทย์หรือนักจิตวิทยา
- รู้สึกหมดหวังในชีวิต
- ไม่สามารถทำงานหรือใช้ชีวิตได้ตามปกติ
- มีความคิดทำร้ายตัวเอง
Toxic ในที่ทำงานเป็นเหมือนสารพิษที่มองไม่เห็น แต่มันกัดกร่อนสุขภาพใจของคนทำงานทุกวัน การรู้ทันสัญญาณและหาวิธีป้องกันตัวเอง จะช่วยให้เรารักษาสมดุลชีวิตได้ แม้คุณจะยังออกจากที่เดิมไม่ได้ แต่การดูแลใจตัวเองและเตรียมทางเลือกใหม่ก็จะทำให้คุณไม่จมอยู่กับความ Toxic ตลอดไป และเมื่อถึงวันที่คุณพร้อม การก้าวออกจากพื้นที่ที่ทำร้ายเรา ก็อาจเป็นการเริ่มต้นชีวิตใหม่ที่สดใสและมีความหมายมากกว่าเดิมค่ะ
เขียน/เรียบเรียง โดย: ClinicInsights.asia
