เข้าใจ 5 โรคทางใจที่พบบ่อยในคนทำงาน และวิธีรับมือแบบไม่กดดันตัวเอง

สุขภาพใจในที่ทำงานจึงเป็นเรื่องที่ไม่ควรมองข้าม เพราะหลายครั้งที่เรารู้สึกหมดแรง หมดไฟ ไม่อยากไปทำงาน ไม่ได้เป็นเพราะ “ขี้เกียจ” แต่เพราะเราอาจกำลังเผชิญกับโรคทางใจอยู่โดยไม่รู้ตัวจริง ๆ วันนี้เราจะพามาเรียนรู้ 5 โรคทางใจที่มักเกิดขึ้นในกลุ่มคนทำงาน และที่สำคัญคือ วิธีดูแลตัวเองแบบไม่กดดันใจมากไป พร้อมเข้าใจว่าการไม่ไหว…ก็ไม่เป็นไรค่ะ

1. โรควิตกกังวล (Generalized Anxiety Disorder)

โรคนี้เกิดกับคนที่รับผิดชอบสูง คิดเยอะ และรู้สึกว่าต้องควบคุมทุกอย่างให้ดีอยู่เสมอ คนที่มีอาการมักจะ

• กังวลกับเรื่องที่ยังไม่เกิด
• คิดวนซ้ำ ๆ กลัวผิดพลาด
• นอนไม่หลับ เพราะสมองไม่หยุดคิด
• ปวดหัว ตึงคอ เหนื่อยง่าย ไม่มีสมาธิ

วิธีรับมือแบบไม่กดดันตัวเอง

• ฝึกหายใจลึก ๆ หรือทำสมาธิวันละ 5-10 นาที
• หยุดตัวเองจากการคิดล่วงหน้า แล้วลองอยู่กับสิ่งตรงหน้า
• ปรึกษาจิตแพทย์หรือนักจิตวิทยา เพื่อหาวิธีจัดการความคิดร่วมกัน

2. ภาวะหมดไฟในการทำงาน (Burnout Syndrome)

ไม่ได้เกลียดงาน แค่เหนื่อยจนไม่อยากขยับ ทุกเช้ารู้สึกว่าอยากหลบไปจากทุกอย่าง อารมณ์เปลี่ยนง่าย ขาดแรงจูงใจ ไม่อยากคุยกับใคร ถ้าอาการเหล่านี้เกิดขึ้นบ่อย ๆ นั่นอาจเป็น Burnout แล้ว

วิธีรับมือแบบไม่กดดันตัวเอง

• หยุดพักอย่างจริงจัง ไม่ใช่พักแล้วเปิดอีเมลไปด้วย
• หาวิธีเติมพลัง เช่น ฟังเพลง ทำสวน ออกกำลังกายเบา ๆ
• พูดกับหัวหน้าอย่างตรงไปตรงมา หากรู้สึกว่าไม่ไหวจริง ๆ

3. โรคซึมเศร้า (Depression)

โรคนี้ไม่ได้หมายความว่า เราต้องเศร้าทุกวัน บางคนมีสีหน้าปกติ ยิ้มได้ พูดคุยได้ แต่ข้างในกลับรู้สึกว่างเปล่า ไม่เห็นคุณค่าในตัวเอง และไม่อยากทำอะไรเลยแม้แต่งานที่เคยรัก

สัญญาณเตือน

• ไม่มีแรง แม้จะนอนนานเท่าไหร่ก็ยังรู้สึกเหนื่อย
• ขาดสมาธิ ทำงานผิดบ่อย เบื่ออาหารหรือนอนไม่หลับ
• รู้สึกว่าไม่มีใครเข้าใจ อยากอยู่คนเดียว
• เคยคิดว่าตัวเองไม่มีค่า หรืออยากหายไปจากโลกนี้

วิธีรับมือแบบไม่กดดันตัวเอง

• เปิดใจเล่าให้ใครสักคนฟัง ไม่ต้องรอให้แน่ใจก่อนว่า “เราเป็นโรค”
• ปรึกษาแพทย์ทางสุขภาพจิต เพื่อประเมินอาการและรับการดูแล
• อย่าบังคับตัวเองให้ต้องร่าเริง แค่ยอมรับว่าวันนี้เราอ่อนล้าก็พอแล้ว

4. โรคแพนิค (Panic Disorder)

อยู่ดี ๆ ก็ใจสั่น เหงื่อออก หายใจไม่ทัน รู้สึกเหมือนกำลังจะตาย ทั้งที่ไม่มีอะไรน่ากลัวเกิดขึ้นเลย โดยเฉพาะในที่ประชุมหรือสถานการณ์กดดัน อาการนี้อาจคือโรคแพนิค

วิธีรับมือแบบไม่กดดันตัวเอง

• หายใจลึก ๆ และเตือนตัวเองว่า “อาการนี้จะหายไปได้”
• อย่าตีตราตัวเองว่าอ่อนแอ หรือแปลกไปจากคนอื่น
• หากเกิดบ่อยจนรบกวนชีวิต ควรปรึกษาจิตแพทย์เพื่อรับแนวทางรักษา

5. โรควิตกกังวลทางสังคม (Social Anxiety Disorder)

อาการนี้ต่างจากคนขี้อาย เป็นภาวะที่รู้สึกกลัวการอยู่ในสังคม หรือสถานการณ์ที่ต้องพูด ต้องแสดงออก แม้แต่การประชุม การแนะนำตัว หรือพูดต่อหน้าคนจำนวนมาก

สัญญาณที่สังเกตได้

• เครียดล่วงหน้าเมื่อรู้ว่าต้องพูดหรือพบปะคนอื่น
• หัวใจเต้นแรง มือสั่น หรือพูดติดขัดเมื่อต้องอยู่ต่อหน้าคน
• หลบเลี่ยงการเข้าสังคมหรือปฏิเสธงานที่ต้องเจอคน

วิธีรับมือแบบไม่กดดันตัวเอง

• ฝึกเผชิญหน้ากับสถานการณ์เล็ก ๆ ก่อน เช่น แนะนำตัวกับคนใหม่ทีละคน
• ฝึกพูดกับกระจก หรือซ้อมบทสนทนาไว้ล่วงหน้า
• ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อฝึกทักษะการรับมือกับความกลัว

สุขภาพใจในที่ทำงานไม่ใช่เรื่องเล็ก บางคนเก่งมากในการแก้ปัญหา แต่ไม่เคยหันกลับมาแก้ปัญหาของตัวเองเลย การยอมรับว่า “ตอนนี้เราไม่ไหว” ไม่ได้ทำให้ใครดูแย่ลง อย่าให้ความคาดหวังในที่ทำงานมา กดทับใจเราไปทุกวัน ใจของเราก็ต้องการวันพัก เหมือนร่างกายที่ต้องการการนอนหลับ อย่าลืมหันมาดูแลใจตัวเองบ้างนะคะ 

เขียน/เรียบเรียง โดย: ClinicInsights.asia