ฝังเข็ม กดจุด ดื่มยาจีน แพทย์แผนจีนใช้วิธีไหนรักษาอะไรกันบ้าง

แพทย์แผนจีน เป็นศาสตร์การแพทย์โบราณ และยังคงได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่องมาถึงปัจจุบัน เพราะไม่ได้มองร่างกายแค่เพียงอวัยวะที่แยกออกจากกัน แต่เชื่อมโยงการทำงานทั้งหมดผ่านระบบพลังงานที่เรียกว่า “ชี่” เมื่อชี่ไหลเวียนอย่างสมดุล ร่างกายและจิตใจก็จะแข็งแรง แต่หากติดขัด ความเจ็บป่วยก็จะเกิดขึ้น แพทย์แผนจีนมีหลากหลายวิธีการรักษาที่ใช้กันมาแต่โบราณ ทั้ง การฝังเข็ม กดจุด และดื่มยาจีน แต่ละวิธีมีหลักคิดเฉพาะตัวและเหมาะกับอาการที่ต่างกันออกไป

การฝังเข็ม ปรับสมดุลพลังชี่ผ่านเข็มเล็ก

หลักการของการฝังเข็ม

ฝังเข็มใช้เข็มเล็ก ๆ ปักลงไปยังตำแหน่งจุดฝังเข็ม (Acupoints) ที่อยู่บนเส้นลมปราณทั่วร่างกาย เชื่อว่าจุดเหล่านี้เชื่อมโยงกับอวัยวะและการทำงานของร่างกาย หากชี่ไหลเวียนติดขัด การกระตุ้นด้วยเข็มจะช่วยให้พลังงานกลับมาเคลื่อนไหวอย่างราบรื่น

อาการที่มักรักษาด้วยฝังเข็ม

• อาการปวด เช่น ปวดหลัง ปวดเข่า ไมเกรน
• ภาวะเครียด วิตกกังวล หรือภาวะนอนไม่หลับ
• ปัญหาทางระบบย่อยอาหาร เช่น ท้องอืด คลื่นไส้
• ภาวะมีบุตรยาก บางกรณีใช้ฝังเข็มร่วมกับการรักษาแผนปัจจุบันเพื่อเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์

การกดจุด กระตุ้นเส้นลมปราณด้วยแรงมือ

หลักการของการกดจุด

ต่างจากการฝังเข็มตรงที่ไม่ใช้เข็ม แต่ใช้แรงนิ้วมือ กำปั้น หรืออุปกรณ์มากดตามจุดสำคัญบนเส้นลมปราณ การกดเหล่านี้ช่วยให้เลือดและชี่ไหลเวียนได้สะดวกขึ้น

อาการที่รักษาด้วยการกดจุด

• อาการปวดตึงจากกล้ามเนื้อ เช่น คอ บ่า ไหล่
• อาการปวดศีรษะ หรือไมเกรน
• อาการคลื่นไส้อาเจียน โดยเฉพาะในหญิงตั้งครรภ์
• การกระตุ้นระบบย่อยอาหารหรือบรรเทาอาการท้องผูก

การดื่มยาจีน ฟื้นฟูสมดุลร่างกายจากภายใน

หลักการของยาจีน

ยาจีน เป็นสิ่งสำคัญของแพทย์แผนจีน ใช้สมุนไพรมากกว่าพันชนิดที่มีการผสมผสานกันเป็นตำรับ ตามหลักธาตุทั้งห้าและทฤษฎีหยินหยาง แต่ละตัวยามีคุณสมบัติร้อน เย็น อุ่น หรือเย็นจัด เมื่อนำมาจัดสัดส่วนอย่างเหมาะสม จะช่วยปรับสมดุลร่างกายทั้งระบบ

อาการและโรคที่ใช้ยาจีน

• โรคเรื้อรัง เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ร่วมกับการรักษาแผนปัจจุบัน
• ภาวะอ่อนเพลีย พลังชี่พร่อง ทำให้ไม่มีเรี่ยวแรง
• ภาวะทางสตรี เช่น ประจำเดือนผิดปกติ วัยทอง หรือมีบุตรยาก
• การบำรุงร่างกายหลังคลอด หรือผู้สูงอายุที่ร่างกายเสื่อมถอย

การผสมผสานแต่ละวิธี

การผสมผสานกัน เช่น การฝังเข็มควบคู่กับการจ่ายยาจีน หรือการกดจุดร่วมกับการอบรมยา เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและช่วยให้ร่างกายปรับสมดุลได้เร็วขึ้น

ตัวอย่างเช่น

• ผู้ที่มีอาการ นอนไม่หลับ อาจฝังเข็มบริเวณศีรษะและข้อมือ พร้อมดื่มยาจีนบำรุงหัวใจและสมอง
• ผู้หญิงที่มี ประจำเดือนผิดปกติ อาจกดจุดที่ท้องน้อย ร่วมกับตำรับสมุนไพรจีนที่ช่วยปรับสมดุลเลือด
• ผู้สูงอายุที่มี อาการปวดข้อ อาจใช้ฝังเข็มเพื่อลดปวด และดื่มยาสมุนไพรจีนที่เสริมกระดูกและข้อ

จุดแข็งและข้อควรระวัง

ข้อดีของแพทย์แผนจีน

• เน้นการมองร่างกายแบบองค์รวม เชื่อมโยงทั้งกาย ใจ และสิ่งแวดล้อม
• เหมาะกับการฟื้นฟูสุขภาพเรื้อรัง หรือการป้องกันโรค
• สมุนไพรจีนหลายชนิดมีงานวิจัยรองรับสรรพคุณจริง

ข้อควรระวัง

• ยาจีนบางชนิดอาจมีผลข้างเคียงหากใช้ผิดขนาด หรือมีการปนเปื้อนสารสเตียรอยด์ในผลิตภัณฑ์ที่ไม่ได้มาตรฐาน
• การฝังเข็มควรทำโดยผู้ที่ได้รับใบอนุญาต เพราะหากฝังผิดจุดอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บหรือการติดเชื้อ
• การกดจุดที่ไม่ถูกต้อง อาจทำให้เกิดอาการช้ำหรือไม่ช่วยให้อาการดีขึ้น

ศาสตร์แพทย์แผนจีนอย่าง ฝังเข็ม กดจุด และดื่มยาจีน ไม่ได้เป็นเพียงการรักษาแบบโบราณ แต่ยังมีคุณค่าในโลกปัจจุบันที่ผู้คนหันมาใส่ใจสุขภาพแบบองค์รวมมากขึ้น แต่ละวิธีมีจุดเด่นที่ต่างกัน บางวิธีเน้นฟื้นฟูร่างกาย บางวิธีช่วยลดอาการทันที หากเลือกใช้อย่างถูกต้องภายใต้คำแนะนำของแพทย์ ก็สามารถใช้ควบคู่กับการแพทย์แผนปัจจุบันเพื่อเสริมประสิทธิภาพได้

เรียบเรียงโดย: ClinicInsights.asia